‘Discussiëren over hoe collega’s worden ingezet’
Invallend voor een collega van de MARVER bracht Arjen Rozendal, sectorhoofd Marine en Burgerpersoneel van onze zusterbond AFMP, onlangs een werkbezoek aan de FRONTEX-collega’s die werkzaam zijn in Griekenland. Dit bezoek kwam voort uit een pre-COVID-19-afspraak vanuit het informele overleg reorganisaties (ioREO) KMar. Wij doen je uitgebreid verslag van Arjens reis naar Griekenland en van de inspanningen die FRONTEX daar verricht.
Arjen gaat desgevraagd eerst in op de belangrijkste redenen voor het werkbezoek. “Door de veranderde omstandigheden na het bereiken van de Turkije-deal is er inmiddels bijna geen Nederlandse defensiepersoneel meer te vinden op de Griekse eilanden,” verduidelijkt hij. “Om toch een goed idee te krijgen van wat er vanaf eind 2016 en nu allemaal plaatsvond, bezochten we de vluchtelingenkampen op de eilanden Samos en Chios en aan de fysieke grens tussen Griekenland en Turkije in de buurt van Alexandroupoli.”
Nieuw opvang- en aanmeldcentrum
Om logistieke redenen vertrok Arjen op zondag 11 september naar de kampen op Samos, waar een dag later het eerste bezoek plaatsvond.
“Samos is van het Turkse vasteland gescheiden door de smalle zeestraat Mycale,” vertelt Arjen. “Ik spreek hier over kampen, maar in feite is er maar één kamp in gebruik. Het oude kamp was te klein en te oud om de eerste golfen aan vluchtelingen te kunnen opvangen. Algauw ontstond er een alsmaar uitdijend, illegaal kamp buiten de hekken. Met hulp van onder meer FRONTEX, NGO’s en Europees geld zijn niet alleen de registratie en identificatie van vluchtelingen opgezet, maar is ook de bouw van een volledig nieuw opvang- en aanmeldcentrum ter hand genomen.”
Beperkte toestroom
In het begin van de vluchtelingencrisis meerden volgens Arjen dagelijks honderden migranten aan met bootjes. “In meer of mindere mate gebeurde dit trouwens ook bij alle aan Turkije grenzende eilanden. Nu meren er nog zelden bootjes aan en is de toestroom beperkt. Het vorig jaar opgeleverde kamp op Samos is geschikt voor de opvang van 3000 vluchtelingen. Momenteel verblijven er slechts 860 mensen.”
Tijdens het werkbezoek vroeg Arjen aan de mensen daar wat hun toekomstverwachtingen zijn. “Hierop benadrukten zij dat zij ‘officieel’ niet weten, maar wel merken dat de Turken dit jaar minder hun best doen om mensen tegen te houden. Op Chios hadden ze vorig jaar slechts 26 aanmeldingen. Dat zijn er dit jaar ruim 400. Vermoedelijk speelde de coronapandemie hierbij ook een rol. Chios, waar kamp Vial is gevestigd, is in tegenstelling tot het kamp op Samos nog steeds gevestigd in en rond een voormalige fabriek. Een deel van het oude fabriekspand is in gebruik als gemeentelijk recyclingbedrijf.”
Border Security Team
De huidige situatie is, zo concludeert Arjen, onvergelijkbaar met ongeveer 5 jaar terug toen er 1500 illegale bouwwerken buiten de hekken stonden en het er onveilig was voor vrouwen, kinderen en hulpverleners. “Dankzij de hulp van Europa en eerdergenoemde organisaties en door het ‘opdrogen’ van de vluchtelingenstroom is alle illegale bebouwing verwijderd,” zegt hij. “Vervolgens is het land schoongemaakt en teruggegeven aan de grondeigenaren. In Samos ligt alles er nu bij zoals het was op het moment dat de laatste vluchteling vertrok. Alleen via de verhalen en foto’s van voormalige leden van het Nederlandse Border Security Team (BST, red.) dat er vanaf 2016 twee jaar actief was, kunnen we ons enigszins een beeld vormen van de omstandigheden destijds.”
Grenspost Tipi
Tijdens het werkbezoek kregen Arjen en anderen ook de kans om van gedachten te wisselen met zes Nederlandse marechaussees die onder de FRONTEX-vlag werken op en nabij de grenspost Tipi in het district Alexandroupoli. Zij worden terzijde gestaan door een falsificatiespecialiste die actief is in Noord-Macedonië. Arjen: “Zij vertelden over hun werk, de inzet van FRONTEX en de rol die Defensie speelt of juist heeft laten liggen. Ik zie hierin volop aanleiding om binnen onze centrale een discussie te voeren over de wijze waarop defensiepersoneel wordt ingezet ten bate van FRONTEX.”
Onder leiding van de Griekse districtscommandant werd ook de grenspost Tipi bezocht. “Hier kregen we alle statistieken en de werking van Tipi te zien en horen,” memoreert Arjen. “Tegen ieders verwachting in haalde een FRONTEX-medewerker ons uit het officiële programma om ons vol trots het nieuwe FRONTEX-kantoor te showen. Dit kantoor bestaat uit een nieuwe (zee-)container die we ook aantroffen in de kampen.”
Aardig beeld
Met plezier kijkt Arjen terug op zijn werkbezoek aan Griekenland. “Dankzij dit bezoek kon ik een aardig beeld vormen van alle verrichte inspanningen en van de zaken waarover wij als vakbond een kritisch standpunt zouden kunnen innemen en verkondigen richting Defensie,” zo benadrukt hij tenslotte. “En dat doen we door het jaar heen bij talloze relevante defensie-onderwerpen, zoals de doorbetaling van vaste toelagen tijdens vakanties.”
Dit artikel is gepubliceerd in de op 15 oktober verschenen uitgave van ons ledenmagazine Interventie. Deze uitgave kun je ook lezen via onze ledenapp.